शिक्षणाचे माध्यम कोणते असावे? मराठी,सेमी इंग्रजी कि,इंग्रजी? Importance of Education Medium..

 

मुल जसे मोठे होते तसा पालकांना एकाच प्रश्न पडतो तो म्हणजे त्यांच्या शिक्षणाचा. पण आजच्या या युगात आणखीन एक महत्वाचा प्रश्न निर्माण झाला आहे तो म्हणजेच शिक्षणाचे मध्यम कोणते असावे? 

Importance of Education Medium.

 

मराठी,इंग्रजी कि सेमी इंग्रजी? मग प्रत्येकजण इतर मुले कुठे शिकतात?कोणत्या शाळेला जास्त मुले आहेत? हे पाहतात. मित्रांचा  शिक्षकांचा,नातेवाईकांचा, शेजार्यांचा, इतर सुशिक्षित लोकांचा सल्ला घेतात.प्रत्येकाचे मत वेगळे असते.आणि शेवटी योग्य वाटेल तो निर्णय घेतात. काहींचे समाधान होते तर काही परिस्थितीशी जुळवून घेतात. पण खरच कोणत्या माध्यमातून शिक्षण चांगले ते आज आपण खालील काही मुद्द्यांच्या आधारे पाहू व योग्य निर्णय कसा घ्यावा हे ठरवू.

मराठी माध्यम:

मराठी माध्यम हे महाराष्ट्रातील शिक्षणाचे लोकप्रिय माध्यम आहे.  मराठी माध्यमाच्या शाळांमध्ये विद्यार्थ्यांना सर्व विषय मराठीत शिकवले जातात, इंग्रजी हा स्वतंत्र विषय म्हणून शिकवला जातो.

मराठी माध्यमाचा एक फायदा असा आहे की ते विद्यार्थ्यांना त्यांच्या स्थानिक भाषा आणि संस्कृतीशी जोडलेले राहण्यास मदत करते. तसेच विद्यार्थ्यांना अभ्यासक्रम समजून घेणे सोपे जाते, कारण ते त्यांच्या मातृभाषेत शिकत असतात. याशिवाय, मराठी माध्यमाच्या शाळा इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांपेक्षा अधिक परवडणाऱ्या असतात.काही अवघड संकल्पना व घटक हे मातृभाषेतूनच चांगले समजू शकतात.मराठी माध्यमाची मुले हे भविष्यात इंग्रजी संभाषणात कमी पडतील असा एक समज आहे.पण तुम्ही कोणतेही माध्यम निवडा, लक्षात ठेवा की शिक्षणातील सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे शिकण्याची इच्छा आणि समर्पण हे खूप महत्वाचे आहे.आज तुम्ही कोणताही अधिकारी किंवा कर्मचारी पहा तो मराठी भाषेतूनच शिक्षण घेऊन पुढे गेलेला आहे.

      मातृभाषेतून शिक्षणाचे फायदे :

1. संकल्पनांची चांगली समज: मुले जेव्हा त्यांच्या मातृभाषेत शिकवली जातात तेव्हा ते अधिक जलद आणि चांगले शिकतात. संशोधनात असे दिसून आले आहे की ज्या मुलांना त्यांच्या मातृभाषेत शिकवले जाते ते संकल्पना अधिक चांगल्या प्रकारे समजतात आणि माहिती जास्त काळ टिकवून ठेवतात.

2 . अधिक लक्ष आणि सहभाग: जेव्हा विद्यार्थ्यांना त्यांच्या मातृभाषेत शिकवले जाते, तेव्हा ते लक्षात  राहण्याची आणि वर्ग चर्चेत सक्रियपणे सहभागी होण्याची शक्यता असते. हे एक सकारात्मक शैक्षणिक वातावरण तयार करते आणि एकूण शिकण्याचा अनुभव वाढवते.

3 . सांस्कृतिक वारशाचे जतन: मातृभाषेतून शिक्षण घेतल्याने सांस्कृतिक वारसा जपण्यास मदत होते आणि मराठी मातीशी नाळ जोडलेली राहते.

4 . उत्तम संभाषण कौशल्ये: जेव्हा मुले त्यांच्या मातृभाषेत शिकतात तेव्हा त्यांच्यात उत्तम संवाद कौशल्ये विकसित होतात, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या जीवनातील सर्व पैलूंमध्ये अधिक आत्मविश्वासाने व्यक्त होण्यास मदत होते.

5 . गळतीचे कमी झालेले प्रमाण: जेव्हा मुलांना त्यांच्या मातृभाषेत शिकवले जाते तेव्हा ते शाळेत राहून त्यांचे शिक्षण पूर्ण करण्याची अधिक शक्यता असते. याचे कारण असे की त्यांना त्यांच्या शिकण्याच्या क्षमतेमध्ये अधिक आरामदायक आणि आत्मविश्वास वाटतो आणि त्यांना परके किंवा वेगळे वाटण्याची शक्यता कमी असते.

Importance of Education Medium.

मातृभाषेतून शिक्षणाचे तोटे  :

1. जग हे जागतिक खेडे झाले आहे.फक्त मराठी भाषेतून शिक्षण घेतल्यास जागतिक स्तरावर अडचणी येऊ शकतात पण स्थानिक अडचणी येणार नाहीत.

2. बरेच साहित्य व ज्ञान इंग्रजी भाषेत उपलब्ध आहे त्याचे ज्ञान मिळवणे अवघड होते.

3. बरेच कोर्स हे इंग्रजी माध्यमातच असतात ते शिकणे अवघड होऊ शकते.

4. आजकाल सर्व कामे संगणक व APPS द्वारे होतात त्यामध्ये इंग्रजी भाषा जास्त वापरली जाते. मराठी भाषिकांना ते बरेच अवघड जाते.

शिक्षण हे कधीच वाया जात नाही हे नेहमी लक्षात ठेवा.

सेमी इंग्रजी माध्यम:

सेमी इंग्लिश माध्यम हे इंग्रजी आणि  मराठी किंवा स्तानिक भाषा यांचा संयोग आहे. या माध्यमात, विज्ञान, गणित आणि सामाजिकशास्त्र या विषयांसाठी इंग्रजीवर भर देऊन विद्यार्थ्यांना दोन्ही भाषांमध्ये शिकवले जाते. हे माध्यम भारतातील अनेक राज्यांमध्ये, विशेषतः महाराष्ट्र आणि कर्नाटकमध्ये लोकप्रिय आहे.

सेमी इंग्लिश माध्यमाचा फायदा 

1.  विद्यार्थ्यांना त्यांच्या स्थानिक भाषा आणि संस्कृतीशी त्यांचा संबंध कायम ठेवून इंग्रजी शिकण्यास मदत करते. 

2. या माध्यमामुळे ज्या विद्यार्थ्यांना इंग्रजी येत नाही त्यांना अभ्यासक्रम समजून घेणे आणि त्यांचा अभ्यास चालू ठेवणे सोपे जाते.

3. याव्यतिरिक्त, सेमी इंग्रजी माध्यम विद्यार्थ्यांना नंतर इंग्रजी माध्यमाच्या शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये जुळवून घेण्यास करण्यास मदत करू शकते.

तथापि, सेमी इंग्रजी माध्यमाचा एक तोटा असा आहे की ते दोन भाषांमध्ये शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी संभ्रम निर्माण करू शकते. विद्यार्थ्यांना कोणत्याही भाषेवर पूर्ण प्रभुत्व मिळवणे देखील कठीण होऊ शकते.

इंग्रजी माध्यम:

इंग्रजी हे निःसंशयपणे भारतातील सर्वात लोकप्रिय शिक्षण माध्यमांपैकी एक आहे.महाराष्ट्रातही अलीकडे इंग्रजी शिक्षणाकडे ओढ वाढलेली दिसते. गावात तयार झालेल्या इंग्रजी शाळा व मराठी शाळेची होत असलेली दुरावस्था यामुळेही पालक इंग्रजी शाळेकडे वळत आहेत.

या माध्यमाचे अनेक फायदे आहेत ज्यामुळे ते अनेक विद्यार्थी आणि पालकांची पसंती इंग्रजी शाळेकडे वाढली आहे.

Importance of Education Medium.

 इंग्रजी माध्यमातून  शिक्षणाचे फायदे 

1. सर्वप्रथम, इंग्रजी ही एक जागतिक भाषा आहे जी जगभरात मोठ्या प्रमाणावर बोलली आणि समजली जाते. इंग्रजीमध्ये शिकून, विद्यार्थी त्यांची क्षितिजे विस्तृत करू शकतात आणि केवळ या भाषेत उपलब्ध असलेल्या ज्ञान व इतर संसाधनांचा वापर करून प्रगती करू शकतात.

2. दुसरे म्हणजे इंग्रजी ही वाणिज्य आणि उद्योगाची भाषा आहे. जर विद्यार्थ्यांनी व्यवसाय, तंत्रज्ञान किंवा इतर कोणत्याही उद्योगात करिअर करण्याची योजना आखली असेल, तर इंग्रजीवर मजबूत प्रभुत्व असल्‍याने त्यांना त्यांच्या समवयस्कांपेक्षा वरचढ ठरू शकते.

3.  उच्च शिक्षण आणि संशोधनासाठी इंग्रजी ही पसंतीची भाषा देखील आहे, ज्यामुळे पदव्युत्तर शिक्षण घेण्याची योजना असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी ती एक महत्त्वपूर्ण कौशल्य बनते.

 इंग्रजी माध्यमातून  शिक्षणाचे तोटे :

1. इंग्रजीमध्ये शिकण्याची एक कमतरता अशी आहे की ज्या विद्यार्थ्यांची भाषा अस्खलित नाही त्यांच्यासाठी ते आव्हानात्मक असू शकते.

2. .महाराष्ट्रात जिथे इंग्रजी बोलानार्याची थट्टा उडवली जाते अशा प्रदेशात संभाषण कौशल्य विकसित होणे कठीण आहे. इंग्रजीच्या ज्ञानाबरोबर संभाषण कौशल्य तितकेच महत्वाचे आहे.  संभाषण कौशल्य अडथळा देखील निर्माण करू शकते

3. .इंग्रजी भाषेची अपूर्ण समज असल्यास विद्यार्थ्यांना अभ्यासक्रम आणि शिकवण्याच्या पद्धतीशी एकरूप होण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो.

पालकांनी कोणते मध्यम निवडावे ???

शेवटी, विद्यार्थ्यासाठी शिक्षणाचे सर्वोत्तम माध्यम त्यांच्या वैयक्तिक गरजा आणि परिस्थितींवर अवलंबून असते. शिक्षणाचे कोणते माध्यम घ्यायचे याचा निर्णय घेताना विद्यार्थ्याचे भाषेचे प्राविण्य, त्यांची सांस्कृतिक पार्श्वभूमी आणि भविष्यातील करिअरची उद्दिष्टे यासारख्या घटकांचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे.

विद्यार्थ्यासाठी शिक्षणाचे सर्वोत्तम माध्यम निवडणे हा एक महत्त्वाचा निर्णय आहे, कारण त्याचा परिणाम विद्यार्थी शिकण्याच्या आणि ज्ञानाचे आकलन करण्याच्या पद्धतीवर होतो.

 माध्यम निवडताना खालील बाबींचा विचार करावाच लागेल.

1. तुम्ही जर कोणत्या भागात राहतात तेथे कोणत्या माध्यमाच्या शाळा उपलब्ध आहेत. याचा विचार करणे आवश्यक आहे.

2. जर तुम्ही एखाद्या खेड्यात किंवा छोट्या शहरात राहत असाल तर तेथे उपलब्ध असलेल्या शाळाचा दर्जा काय आहे? सरकार खाजगी इंग्रजी  शाळांना मान्यता देताना जुजबी निकष पाहते. इंग्रजी शाळेला अनुदान नसल्यामुळे त्या एक पालकांची आर्थिक लूट करतात किंवा मग शिक्षकांना कमी मानधनावर काम करायला लावतात.कमी मानधनावर काम करणाऱ्या शिक्षकांचा दर्जा व कौशल्य ही कमीच असते.(काही अपवाद ठरू शकतात.)

3. आपल्या मुलाची बौद्धिक पातळी हि तेवढीच विचारात घेणे महत्वाचे असते. सर्वांची बौद्धिक क्षमता सारखी नसते. 

4. आपली आर्थिक क्षमता हि विचारात घेणे आवश्यक आहे. कारण आजकाल इंग्रजी शाळांची फी खूपच अवाढव्य आहे .पुस्तके, ड्रेस,व इतर साहित्य या शाळा बळजबरी घ्यायला लावून त्यातही दलाली खाण्याच्या उघड प्रयत्न करतात.

5.  आपल्या पाल्यांना भविष्यात आपणास कोणती दिशा द्यायची त्याचा अंदाज घेऊन आपण मध्यम निवडलेले बरे राहील.

6. फक्त शाळेवर अवलंबून राहणेही कठीण आहे.आपण अभ्यासात मदत करू शकतो का ते पाहणे ही महत्वाचे आहे.

वरील सर्व बाबींचा विचार मध्यम निवडताना करावा.

           हे नेहमी लक्षात ठेवा.

1. कोणत्याही भाषेतून घेतलेले शिक्षण वाया जात नाही. 

2. शिक्षणातील सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे शिकण्याची इच्छा आणि समर्पण हे खूप महत्वाचे आहे.

3. येणारा काळ जरी कठीण असला तरी अंगात कौशल्य व जिद्द असलेले विद्यार्थी कधीच माघे राहणार नाहीत.

4. तुम्ही दिलेले संस्कार महत्वाचे आहेत ते कधीच वाया जाणार नाहीत.

5. इंग्रजीचे व जागतिक स्तरावरील ज्ञान नसलेले लोक देखील आज शून्यातून कोट्याधीश झाले आहेत.

6. नौकरी पेक्षा व्यवसायात जास्त कमाई आहे.

7. येणाऱ्या काळात वाढत्या लोकसंखेमुळे शेतीला महत्व येणार आहे.

8. तुम्ही किती शिकलेले आहात या पेक्षा आज आज तुमच्याकडे पैसे किती आहेत याला महत्व आहे. पण पुढच्या पिढीला हा पैसा व संपत्ती सांभाळण्याच ज्ञान देणे गरजेचे आहे. कारण संपत्ती शून्य व्हायला वेळ लागत नाही.

9. एखादा अभ्यासात कच्चा असलेला विद्यार्थी कधी पेटून उठला तर तो  उच्च पातळी कधीही गाठू शकतो.

10. येणाऱ्या काळाच्या कुशीत काय दडले आहे हे आपण आज ठरवू शकत नाहीत, आपल्या हातात जेवढे आहे तेवढे करणे खूप महत्वाचे आहे.

Importance of Education Medium.

प्रत्येकाचे मत वेगळे असते. जाणून घ्यायला हरकत नाही पण आपल्या परिस्थितीचा विचार महत्वाचा आहे.वरील सर्व बाबींचा विचार करा व भविष्याचा वेध घेऊन स्वतः योग्य निर्णय घ्या.

ALSO READ👇

मुलांना अभ्यासाची गोडी कशी लावावी?